Μάθετε πώς να αποκωδικοποιείτε τις ζωγραφιές των παιδιών και γνωρίστε καλύτερα το παιδί σας. Οι ζωγραφιές των παιδιών μπορούν να σας πουν τόσα πολλά για τους φόβους, τις χαρές, τα όνειρα, τις ελπίδες και τους εφιάλτες τους, αλλά σας δίνουν επίσης μια πολύτιμη εικόνα της προσωπικότητάς τους.
Τα παιδιά ξεκινούν τη διαδικασία ζωγραφικής τους από τη στιγμή που είναι αρκετά μεγάλα για να κρατήσουν ένα μολύβι. Για τα μικρά παιδιά το σχέδιο αντιπροσωπεύει μια φυσική δραστηριότητα, συνήθως με πολλή απόλαυση. Ζωγραφίζουν για να εκφράσουν συναισθήματα, γιατί δεν ξέρουν πώς να εκφράσουν συναισθήματα με λέξεις. Εκφράζουν τους φόβους, τις χαρές, τα όνειρα, τις ελπίδες και τους εφιάλτες τους μέσα από σχέδια δίνοντάς μας στοιχεία για τις σχέσεις τους με τον κόσμο.
Το σχέδιο είναι μια διέξοδος επικοινωνίας και τα έργα τέχνης των παιδιών αντιπροσωπεύουν την προσωπικότητά τους. Οι παιδικές ζωγραφιές είναι μοναδικές και μπορούν να μας δώσουν ακριβείς πληροφορίες για τους νέους καλλιτέχνες.
Κάθε γονιός ελπίζει να βρει κάποιο νόημα στις ζωγραφιές του παιδιού του. Μερικές φορές τα σχέδια είναι απλώς σχέδια, χωρίς τίποτα περισσότερο από ένα διασκεδαστικό παιχνίδι που εμφανίζεται στη σελίδα. Αλλά μερικές φορές η ερμηνεία των ζωγραφιών των παιδιών αποκαλύπτει βαθύτερα αυτό που σκέφτονται και αισθάνονται.
Επομένως, μην αναλύετε πολύ μια ζωγραφιά, αλλά αντίθετα επιτρέψτε στο παιδί να σας πει τι σημαίνει για εκείνο το σχέδιο. Κάνοντας ερωτήσεις, όπως το τι κάνουν τα άτομα στη ζωγραφική, μπορεί να αποκαλύψετε στοιχεία για το παιδί σας που θα σας εκπλήξουν.
Στάδια σχεδίασης
Υπάρχουν έξι στάδια της ζωγραφικής των παιδιών:
Σκαρίφημα (2-4 ετών)
Σε αυτό το στάδιο δεν υπάρχει ρεαλισμός στις εικόνες και είναι επί το πλείστον απλώς σχέδια – σημάδια σε μια σελίδα. Μπορεί να φαίνεται ότι δεν υπάρχει τίποτα εκεί, αλλά μερικές φορές τα παιδιά δημιουργούν κάτι που ονομάζεται «τυχαίος ρεαλισμός». Αυτό σημαίνει ότι όταν τελειώσουν οι μουντζούρες, μπορεί να μπορέσετε να διακρίνετε ορισμένα σχήματα, που μοιάζουν με αυτοκίνητο ή σπίτι.
Προπαραστατικό στάδιο (4-7 ετών)
Σε αυτό το στάδιο τα παιδιά προσπαθούν να δημιουργήσουν πράγματα που βλέπουν με τα μάτια τους. Μπορεί να ζωγραφίσουν τα πιο απλά πράγματα, όπως πρόσωπα, φιγούρες σε ραβδιά, αυτοκίνητα, φορτηγά, δέντρα και σπίτια. Συνήθως δεν υπάρχουν ρεαλιστικές λεπτομέρειες σε αυτά τα σχέδια. Στο τέλος της εικόνας αρχίζουν να προσθέτουν ορισμένα στοιχεία που ξεχωρίζουν τις ιδέες τους, όπως λουλούδια μπροστά από ένα σπίτι ή ρούχα στις φιγούρες.
Σχηματικό στάδιο (7-9 ετών)
Σε αυτό το στάδιο υπάρχουν κάποιες ενδείξεις σχήματος. Για παράδειγμα, ένα σχέδιο του ωκεανού μπορεί να περιλαμβάνει γλάρους, αστερίες, μια μπάλα παραλίας, άτομα που φορούν μαγιό κ.λπ. Λέξεις και σύμβολα μπορεί να προστεθούν για να δώσουν περαιτέρω μηνύματα επεξήγησης του σχεδίου. Τα σχέδια των ανθρώπων θα έχουν περισσότερες λεπτομέρειες, συμπεριλαμβανομένων πιθανώς των φακίδων. Υπάρχει περισσότερο βάθος και ρεαλισμός.
Τέταρτο στάδιο (9-12 ετών)
Σε αυτό το στάδιο η κοινωνικοποίηση του παιδιού αποτυπώνεται σε μορφή ρεαλισμού στο χαρτί.
Ψευδονατουραλιστικό στάδιο (12-14 ετών)
Ο νεαρός έφηβος, έχοντας κατακτήσει τον ρεαλισμό, αποτυπώνει δράση -π.χ. μορφασμούς μέσα από τα πρόσωπα ή αντικείμενα. Σε γενικές γραμμές, περνάει τα δικά του προσωπικά μηνύματα.
Τελευταίο στάδιο (14-17 ετών)
Η εξέλιξη στην ζωγραφική θα εξαρτηθεί από την καλλιτεχνική φύση του παιδιού και αν θ’ αποφασίσει να την καλλιεργήσει.
Προτιμήσεις φύλου και χρώματος
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι υπάρχουν κάποιες διαφορές μεταξύ του πώς και του τι ζωγραφίζουν τα κορίτσια και τα αγόρια. Τα κορίτσια συνήθως σχεδιάζουν στρογγυλεμένα σχήματα, όπως λουλούδια, καρδιές, ενώ οι γωνίες, τα κουτιά και οι πιο ευθείες γραμμές είναι χαρακτηριστικά των αγοριών, μαζί με αυτοκίνητα, λεωφορεία κ.λπ. Γενικά, υπάρχει μια τάση στα παιδιά να προτιμούν να σχεδιάζουν το δικό τους φύλο.
Επιπλέον, ορισμένοι ερευνητές ανέφεραν ότι τα κορίτσια τείνουν να χρησιμοποιούν περισσότερα χρώματα ανά σχέδιο από τα αγόρια, με προτίμηση στα πιο ζεστά χρώματα (δηλαδή το ροζ) και ότι τα αγόρια δείχνουν προτίμηση στα πιο ψυχρά χρώματα (δηλαδή το μπλε).
Η επιλογή του χρώματος προφανώς μπορεί να είναι σημαντική:
Το μαύρο και το μωβ υποδηλώνουν κυριαρχία και μπορούν να επιλεγούν από ένα παιδί που είναι σχετικά απαιτητικό. Το μπλε είναι δημοφιλές στα παιδιά που έχουν φροντίδα και απολαμβάνουν την παρέα.
Το κόκκινο είναι το χρώμα του ενθουσιασμού και είναι ένα από τα πιο δημοφιλή χρώματα για χρήση από τα παιδιά.
Το ροζ δείχνει ανάγκη για αγάπη και εκτίμηση και προτιμάται από τα κορίτσια.
Το πράσινο είναι το χρώμα όσων τους αρέσει να είναι διαφορετικοί, τους αρέσει το διάστημα και είναι καλλιτεχνικοί και έξυπνοι.
Το κίτρινο δείχνει επίσης ευφυΐα.
Θέση του σχεδίου στη σελίδα
Όσον αφορά την τοποθέτηση στη σελίδα, προφανώς η αριστερή πλευρά της σελίδας συνδέεται παραδοσιακά με το παρελθόν και με τη φροντίδα. Συνδέεται επίσης με τις μητέρες.
Η δεξιά πλευρά σχετίζεται με ένα ενδιαφέρον για το μέλλον και την ανάγκη για επικοινωνία. Αυτή η πλευρά συνδέεται με τους πατέρες.
Ένα παιδί που τοποθετεί ένα σχέδιο καλού μεγέθους σε περίοπτη θέση στη σελίδα θεωρείται ότι είναι καλά ισορροπημένο και ασφαλές, ενώ αντίθετα, μικρές φιγούρες που σχεδιάζονται στην κάτω άκρη του χαρτιού ή κοντά σε μια γωνία, εκφράζουν αισθήματα ανεπάρκειας ή ανασφάλεια.
Ποια συναισθήματα αποκαλύπτουν τα σχέδιά τους;
Πολλά συναισθήματα μπορούν να αποκαλυφθούν από τις ζωγραφιές του παιδιού σας, αλλά μην παρασυρθείτε σε γρήγορες ερμηνείες μέχρι το παιδί σας να έχει χρόνο να σας τα εξηγήσει. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένα σημεία που έχουν επισημάνει οι ερευνητές, που μπορεί να δείχνουν αυτό που πραγματικά αισθάνεται ένα παιδί.
Λεπτομερείς, προσεκτικές ζωγραφιές μπορεί να αποκαλύψουν ένα παιδί που νιώθει την ανάγκη να προσπαθήσει πολύ σκληρά.
Τα έντονα σχήματα, ειδικά αν είναι κοντά μεταξύ τους, μπορεί να είναι σημάδι άγχους, δυνατών συναισθημάτων, αποφασιστικότητας ή θυμού, ενώ τα πιο απαλά σχήματα υποδηλώνουν μια πιο ήπια φύση.
Η ποιότητα της γραμμής μπορεί επίσης να είναι σημαντική: μια φιγούρα ζωγραφισμένη με ελαφριές, ταλαντευόμενες, σπασμένες γραμμές, αποκαλύπτει ένα διστακτικό, ανασφαλές παιδί που φαίνεται να σκέφτεται καθώς προχωρά. Αντίθετα, η τολμηρή, συνεχής, ελεύθερα τραβηγμένη γραμμή εκφράζει την αυτοπεποίθηση και το αίσθημα ασφάλειας.
Κατά τη σχεδίαση φιγουρών, το μέγεθος και το σχετικό μέγεθος των σχημάτων που σχεδιάζονται θεωρούνται σημαντικά καθώς οι πιο σημαντικές ή οι κυρίαρχες φιγούρες σχεδιάζονται μεγαλύτερες.
Η απουσία χεριών μερικές φορές ερμηνεύεται ως ένδειξη δειλίας, σημάδι μη επιθετικών παιδιών, ενώ η υπερβολή του μεγέθους των χεριών θεωρείται ως σύμβολο επιθετικών τάσεων εάν η φιγούρα αφορά αυτοπροσωπογραφία. Ομοίως, τα μικροσκοπικά πόδια θεωρούνται ως σημάδι ανασφάλειας – κυριολεκτικά μια ασταθής βάση.
Παρορμητικό παιδί: Μεγάλες φιγούρες, χωρίς λαιμό και με ασυμμετρία των άκρων.
Ανήσυχο παιδί: Σύννεφα, βροχή, πουλιά που πετούν, κανένα βλέμμα στις φιγούρες.
Ντροπαλό παιδί: Κοντές φιγούρες, χωρίς μύτη ή στόμα, μικροσκοπικές φιγούρες και χέρια κοντά στο σώμα.
Θυμωμένο παιδί: Μεγάλα χέρια και δόντια, μακριά χέρια, αλλήθωρα μάτια.
Ανασφαλές παιδί: Τερατώδεις φιγούρες, μικροσκοπικά κεφάλια, χωρίς χέρια και λοξές φιγούρες.
Πώς να ενθαρρύνετε τις ζωγραφιές των παιδιών σας
Η εκμάθηση της ερμηνείας και της αποκωδικοποίησης των ζωγραφιών των παιδιών μπορεί να είναι πολύ χρήσιμη τόσο για τους γονείς όσο και για τους εκπαιδευτικούς. Γι’ αυτό, προσπαθήστε να ενθαρρύνετε και αυτή τη δημιουργική δραστηριότητα.
Οι καλλιτεχνικές εμπειρίες βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν ανεξαρτησία εντός ορίων και τους δίνουν την ευκαιρία να αναπαραστήσουν τις ιδέες τους σε χαρτί. Το πιο σημαντικό, η δημιουργική έκφραση επιτρέπει στα παιδιά να αξιοποιήσουν τη μαγεία της δικής τους φαντασίας, κάτι που σημαίνει να είσαι παιδί.
Εδώ είναι μερικά από τα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να ενθαρρύνετε το παιδί σας να ζωγραφίζει περισσότερο:
Κάντε την τέχνη ένα τακτικό μέρος του χρόνου παιχνιδιού. Προσφέρετέ τους διάφορα σκεύη σχεδίασης όπως ξυλομπογιές, χοντρά μολύβια και μαρκαδόρους που πλένονται. Κόψτε χάρτινες σακούλες για να σχεδιάσουν. Μερικές φορές βοηθά τα μικρά παιδιά να κολλήσουν με ταινία το χαρτί στο τραπέζι, ώστε να μην κινείται καθώς σχεδιάζουν.
Δεν χρειάζονται οδηγίες. Αφήστε το παιδί σας να πειραματιστεί, να εξερευνήσει και να εκφράσει τη δημιουργικότητά του με τον δικό του τρόπο. Το ανεξάρτητο παιδί πρέπει να νιώθει σίγουρο, ικανό και έξυπνο.
Παρατηρήστε τη διαδικασία, όχι μόνο το αποτέλεσμα. Συμμετέχετε στη διαδικασία ζωγραφικής τους, αντί να επαινείτε την δημιουργία του παιδιού σας. Βοηθήστε το να σχεδιάσει μερικά πιο περίπλοκα πράγματα.
Χρησιμοποιήστε την τέχνη για να βοηθήσετε το παιδί σας να εκφράσει έντονα συναισθήματα. Εάν το παιδί σας νιώθει θυμό, βοηθήστε το να εκφράσει τέτοια συναισθήματα ζωγραφίζοντας μια πολύ θυμωμένη εικόνα.
Μάλιστα, παιδιά στα οποία παρέχονται ευρέως ευκαιρίες για να σχεδιάσουν μπορεί να έχουν καλύτερη επίδοση σε αξιολογήσεις της ακαδημαϊκής ικανότητας και της νοημοσύνης. Έτσι, το παιδί ζωγραφίζοντας αυτοεκπαιδεύεται, αυτοανακαλύπτει, ερευνά και πειραματίζεται. Το σχέδιο αποτελεί γι΄αυτό, όχι μόνο παιχνίδι αλλά και εκπαίδευση.
Ανακεφαλαιώνοντας, ορισμένες φορές ο εσωτερικός κόσμος ενός παιδιού αποτυπώνεται με τόση ευκρίνεια και σαφήνεια, που ακόμα και ο γονέας μπορεί να αντιληφθεί αν κάτι είναι ανησυχητικό -π.χ. αποκρουστικές ζωγραφιές που δεν αρμόζουν σε ένα παιδί, αιχμηρά αντικείμενα, ανθρώπους που τραυματίζονται κ.ά.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο γονέας πρέπει να ζητήσει βοήθεια από ειδικό ψυχολόγο, καθώς αποτελούν σαφώς ανησυχητικά σημάδια.
Πηγή: https://novakdjokovicfoundation.org/
